hipoteka umowna (ang. mortgage)

zwana też hipoteką zwykłą, jest ustanawiana na zabezpieczenie zaistniałych wierzytelności pieniężnych o oznaczonej sumie na nieruchomości należące do dłużnika lub osób trzecich. Źródłem jej powstawania jest umowa, którą zawiera wierzyciel z właścicielem nieruchomości, do której przesłanką jest konieczność zabezpieczenia oznaczonych wierzytelności pieniężnych. Hipoteka może być oznaczona tylko w oznaczonej sumie pieniężnej walucie obcej lub krajowej. Jeśli wspomina o tym treść wpisu, może też zabezpieczać roszczenia o odsetki umowne. Zwykle hipotekę zawiera się w formie aktu notarialnego, zaś oświadczenie wierzyciela może przybrać dowolną postać np. oświadczenia właściciela lub użytkownika nieruchomości. Fakt ustanowienia hipoteki wymaga wpisu w księdze wieczystej.